Osteoporoza
Osteoporoza, nazywana również dyskretnym złodziejem kości, przez wiele lat nie daje żadnych objawów, okradając szkielet z odłożonych tam zasobów. Trwa to aż do momentu, gdy okazuje się, że kość jest już tak osłabiona, że nie może podołać działaniu normalnych nacisków. Wtedy zaczynają się pojawiać objawy choroby - złamania, czasami obserwuje się również zmniejszenie wzrostu i zaokrąglenie pleców.
Mimo, że z wiekiem czy po okresie przekwitania zmniejsza się masa kostna całego szkieletu, to jednak jego pewne elementy są pod tym względem szczególnie dotknięte. Obejmuje to kręgi (szczególnie w odcinku piersiowo-lędźwiowym), szyjkę kości udowej, żebra oraz obwodowe części (w pobliżu nadgarstka) kości promieniowej. W osteoporozie
te kości najczęściej ulegają złamaniom.
Czynnikami sprzyjającymi jej wystąpieniu, a niezależnymi od człowieka są:
• część chorób, np. tarczycy, wątroby, nerek, jelit lub stawów,
• płeć żeńska,
• skłonność rodzinna do złamań i osteoporozy,
• wiek,
• wczesne zakończenie miesiączkowania (przed 40 r.ż.)
Czynniki, które możemy zmienić, to:
• dieta z małą ilością wapnia
• duże spożycie alkoholu
• leki (sterydy, leki przeciwpadaczkowe, uspokajające, zmniejszające krzepliwość)
• palenie papierosów
• zbyt mała aktywność fizyczna
Wystąpieniu osteoporozy można jednak zapobiec. Ważne w profilaktyce są:
-
korekcja zaburzeń hormonalnych u kobiet w okresie przed- i pomenopauzalnym,
-
dostarczanie organizmowi soli wapnia, fosforu, magnezu, witaminy D3; należy również uważać na pokarmy ograniczające wchłanianie wapnia - takie jak szpinak i inne jarzyny (zawierające kwas szczawiowy) czy ziarna zbóż (zawierające kwas fitynowy), takie jak otręby pszenne.
-
wyeliminowanie czynników ryzyka osteoporozy: zwiększenie aktywności fizycznej, wczesne uruchamianie w chorobach obłożnych, zaprzestanie nadużywania alkoholu
i palenia papierosów, odstawienie lub zmiana dawek wielu leków, -
zapobieganie upadkom, złamaniom, z co za tym idzie - wtórnemu unieruchomieniu.
Fizjoterapia pomocna jest zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu osteoporozy. Istotne znaczenie mają:
-
zapobieganie bólowi:
-
masaż,
-
elektroterapia,
-
ćwiczenia czynne w odciążeniu;
-
budowa siły mięśniowej:
-
ćwiczenia izometryczne,
-
ćwiczenia w zamkniętych łańcuchach i pozycji stabilnej,
-
ćwiczenia mięśni posturalnych,
-
nauka prawidłowej postawy.
- basen
Badanie które pozwala ocenić gęstość kości i rozpoznać osteopenie bądź osteoporozę jest badanie densytometryczne. Jest to bezinwazyjna i bezbolesna metoda wykrywania wczesnych stadiów osteoporozy.